Bố mẹ đi học cách… dạy con

Đa số phụ huynh đến với lớp học “Dạy con tuổi mới lớn” đang diễn ra tại Nhà Văn hóa Phụ nữ (TPHCM) đều có chung tâm trạng lo lắng, băn khoăn không biết vì sao đứa con ngoan ngoãn của mình bỗng trở nên khó bảo… Thậm chí, nhiều em dám “cãi tay đôi” với bố mẹ rồi giận dữ về phòng riêng đóng sầm cửa lại tuyệt thực. 

Hiểu con: Không dễ! 
Chị Xuân Trang, nhà ở quận Phú Nhuận, TPHCM, cho biết từ trước đến giờ con gái chị (15 tuổi) rất ngoan, luôn quấn quýt bố mẹ. Chuyện trường lớp, bạn bè đều tỉ tê với bố mẹ nhưng dạo gần đây cháu ít nói hẳn và thích ngồi một mình trong phòng riêng, không muốn bố mẹ quấy rầy. Có lần đến giờ cơm, bố gọi nhưng cô bé không chịu xuống ăn và bảo nên tôn trọng… quyền cá nhân. Chồng chị Trang nổi giận, nặng lời với con, cháu đóng sầm cửa tuyệt thực cả tuần lễ. Từ đó, con gái trở nên khó gần và dường như có khoảng cách vô hình giữa vợ chồng chị và con gái. 

Làm bạn với con 
Cùng chung tâm trạng ấy, ông Trần Văn Nghị, bố của một cậu con trai đang ở độ tuổi teen, bộc bạch: “Vợ chồng tôi chỉ có một đứa con nên chăm rất kỹ. Từ trước đến giờ, chúng tôi thay nhau đưa đón cháu. Ba tháng nay, cháu bảo bố mẹ mua xe để tự đi, còn không thì cháu đi xe buýt, xe ôm chứ không muốn đưa đón. Cháu khăng khăng bảo rằng: Con không muốn bị bạn bè cho là “gà công nghiệp”. Vợ chồng tôi thật sự băn khoăn và không biết phải làm sao”. 
Theo Th.S Nguyễn Thị Bích Hồng, giảng viên Khoa Tâm lý-Giáo dục Trường ĐH Sư phạm TPHCM – giảng viên của khóa học này, dậy thì là thời kỳ các em hình thành ý thức tự lập, thích làm theo ý mình nhưng cũng rất nhạy cảm và rất dễ tổn thương khi gặp thất bại, bị mắng nặng lời. Nhưng không ít bậc phụ huynh giữ nguyên quan niệm cũ và cách giáo dục của chính bản thân trong quá khứ để dạy bảo con mặc dù nhiều điều không còn phù hợp đã làm nảy sinh xung đột giữa cha mẹ và con cái. Bên cạnh đó, sự áp đặt chủ quan của cha mẹ cũng như sự kỳ vọng đối với con mà quên đi nhu cầu và sở thích chính đáng của con đã vô tình khiến mối quan hệ trở nên nặng nề. 

Học kỹ năng làm bạn của con 

Chị Hoàng Yến, y sĩ ở một bệnh viện lớn tại TPHCM, tâm sự: “Tôi đã từng vô tình tạo áp lực cho con chỉ vì suy nghĩ ngày xưa mình vừa chăn trâu cắt cỏ mà vẫn học giỏi, còn con chỉ có ăn với học sao không giỏi cho được”. Vì lẽ đó, chị Hoàng Yến muốn con phải thực hiện được mơ ước thời tuổi trẻ của mình: Đậu vào đại học Y. Hoàng Lan, con chị, là một cô gái thông minh, có năng khiếu về hội họa và yêu thời trang. Kết quả học tập của con lúc nào cũng xếp vào top đầu nên chị Hoàng Yến rất yên tâm và chắc chắn kỳ vọng của mình sẽ thành hiện thực. Đến khi Hoàng Lan kiệt sức, phải vào bệnh viện điều trị, cô bé mới thổ lộ với mẹ rằng cô muốn thi vào ngành thiết kế nhưng muốn mẹ vui nên phải cố gắng để gánh trọn cả hai vai… 
Đến lúc này chị Hoàng Yến mới giật mình. Con gái chị hiện giờ đang du học ngành thiết kế thời trang nhờ sự ủng hộ và tin tưởng của mẹ. Theo chị Hoàng Yến, hiểu được tâm tư, nguyện vọng và cùng con vượt qua những giai đoạn khó khăn như một người bạn sẽ giúp bố mẹ hiểu và yên tâm về con hơn. Theo Th.S Nguyễn Thị Bích Hồng, để trở thành bạn của con, cha mẹ cần kiên nhẫn và chỉ cho con những giới hạn cần phải tôn trọng. Khi trẻ bước vào tuổi dậy thì cần trao đổi với con những gì sắp xảy ra về tâm lý cũng như hình thể để các em bớt lo lắng, sợ hãi và có thể sẵn sàng tiếp nhận những thay đổi ấy. Đặc biệt, bố mẹ nên giải thích cặn kẽ và tế nhị các thắc mắc về sự phát triển tâm- sinh lý, những điều thầm kín để tránh việc các em tò mò và tự đi tìm lời giải từ những kênh thông tin bẩn. 
Bên cạnh đó, các bậc phụ huynh không nên can thiệp thô bạo, như lục lọi tư trang, đọc trộm nhật ký, cấm đoán khi con biết rung động trước người khác phái vì điều đó sẽ dẫn các em đến tư tưởng nổi loạn để chứng tỏ bản thân mà nên chia sẻ cùng con những khó khăn của sự rung động đầu đời, thậm chí cả những sai lầm và va vấp của chính mình… 
Tạo cơ hội để con thể hiện mình 

Tạo cơ hội cho con 
Theo Th.S Nguyễn Thị Bích Hồng, các bậc phụ huynh nên khuyến khích con em mình làm việc nhà như nấu nướng, quét dọn, tự chăm sóc bản thân, đưa đón em… nói chung là tạo cơ hội để con thể hiện mình. Đôi khi bố mẹ cũng phải biết chấp nhận sự thất bại và cần hướng dẫn cụ thể cho con trong mọi tình huống theo tinh thần nâng đỡ. Theo sát con, tạo dựng được độ tin cậy và sự thân thiện để giúp chúng đủ tự tin bày tỏ mọi tâm tư một cách cởi mở chính là nghệ thuật dạy con ở tuổi dậy thì. 
 Theo Nguyên Hà/Người lao động 
Previous
Next Post »